In het jaar 1521 verschijnt er voor het eerst geschreven documentatie over de Piloersmaborg, naar aanleiding van een boedelscheiding. Pastoor Tziado Jensema erft de Piloersemaborg van zijn vader Rembt Jensema. Dit is niet de borg zoals we die tegenwoordig kennen.

In 1567 erft Johan de Mepsche “de oude” de Piloersema Borg. Johan de Mepsche “de oude” moet niet verward worden met de ‘ketterjager’ en naamgenoot Johan de Mepsche die borg Duirsum verwierf, een slot in Loppersum.

Aangezien dit slot ook wordt aangeduid als “kasteel Duirsum in den Ham” is hier soms verwarring over echter “‘In den Ham refereert aan de locale buurtschap (Ham is een aan water gelegen stuk land, hier het Fivelboezemgebied).” – Kastelenlexicon.

Deze de Mepsche uit Loppersum wilde dat iedereen de katholieke eredienst bijwoonde en hij had overal spionnen die rapporteerden wie niet kwam opdagen. Mede door zijn toedoen werden veel dopersen en protestanten opgehangen in Groningen. Maar ook mensen die in zijn opdracht in het geheim bijvoorbeeld beelden hadden verwijderd -zodat hij de protestanten daarvan kon beschuldigen- liet hij later zonder wroeging ombrengen. In dat opzicht had hij veel overeenkomsten met de beruchte Rudolf de Mepsche uit ‘t Faan → zie het artikel over de Sicke Benninghestede . De ‘ketterjager’ Johan de Mepsche overleed uiteindelijk aan de pest, een ziekte die ook inwoners van Noordhorn trof.

Staatsgezind

Johan de Mepsche “de oude”, van de Piloersema Borg, was Staatsgezind en is in 1580, na het ‘Verraad van Rennenberg‘ uitgeweken naar Duitsland. Hij overleed in 1588 als mennisten-leraar (Dopers) in Dantzig (Dld).

Johan de Mepsche “de jongere” erft Piloersema vervolgens in verhuurde staat. Het is niet bekend of hij er zelf gewoond heeft. Hij overlijdt in 1598. Zijn broer Frederik koopt het bij een publieke verkoping.

In 1633 herbouwt de zoon van Frederik, eveneens Johan de Mepsche geheten, vervolgens de borg.

“De Borg Piloersema wordt ook Hamsterborg genoemd. In 1633 werd de borg waarschijnlijk iets ten noorden van het vroegere Piloursema (die dateerde uit de 16e eeuw) geheel herbouwd voor Johan de Mepsche en Aylke tho Nansum. Het grootste deel van wat er toen is neergezet, staat er nog steeds.” (Open Monumentendag).

Nadat hun dochter Ode in 1648 kinderloos sterft komt Piloersema in handen van een achterneef die óók weer Johan de Mepsche heet. Hij woonde er zelf niet maar verhuurde de borg aan een boerenfamilie.

“In 1699 werd de borg verkocht aan boeren en in 1838 kwam Piloursema in handen van Tonnis Bartels Wierenga, die tijdens zijn leven een uitgebreid bezit wist op te bouwen van zeven boerderijen, waaronder de borg, met in totaal zo’n 300 bunder land.” (Open Monumentendag).

Sinds die tijd is Piloersema een boerderij. Dat is waarschijnlijk de reden dat de borg sinds 1633 nauwelijks gewijzigd is en niet is afgebroken. Veel borgen werden, net als Noordwijk en anderen, immers afgebroken omdat het niet te betalen was de borg aan te houden wegens gebrek aan inkomsten.

In 1998-1999 is de borg gerenoveerd en kreeg het een horeca-bestemming (restaurant en bed and breakfast).

_____
– Meer informatie » Wikipedia